Doe wat je wil

“Maar ik wéét niet wat ik wil!”, riep iemand een keer gepijnigd uit, toen ik haar zei dat ze eigenlijk van daaruit zou moeten vertrekken bij het maken van een bepaalde keuze.

Het deed meteen een regel door mijn hoofd schieten, die ik een keer gelezen had.

Levensovertuigingen uit andere tijden en culturen hebben me altijd geboeid. Ik werd me er al jong van bewust dat ik dan wel opgroeide met een cultuur om me heen, die een bepaald vrij algemeen aanvaard wereldbeeld uitdroeg… maar dat er ook heel andere visies bestonden. Niet in de laatste plaats doordat ik er zelf eentje met de paplepel binnenkreeg! Het is nu eenmaal niet zo algemeen aanvaard dat niets toeval is, en dat alles en iedereen ter wereld met elkaar verbonden is. Of zelfs maar dat er zoiets bestaat als een bewustzijn dat het materiële overstijgt.

Ik vond het fascinerend dat mensen op dezelfde wereld kunnen leven en die toch zo anders zien. Dus ik begon te lezen over culturen die verderaf lagen in tijd of ruimte. Over Afrikaanse stammen en het Romeinse Rijk, over boeddhisme en derwisjen. Als je je gaat verdiepen in andere filosofieën, dan loop je tegen veel verschillende wereldbeelden op. Ze verschillen en ze hebben dingen gemeen. Tot die conclusie kom je al heel snel. En één van die dingen die elke religie of levensvisie met elkaar gemeen heeft, is het zich bezighouden met de vraag: wat is juist en wat niet? Sommige filosofen, kerkvaders, profeten of goeroes hebben daar heel complexe en fijngevoelige antwoorden op. Er is echter ook één beweging die daarover een korte en heldere regel heeft.

Of Wicca nu echt teruggrijpt op een natuurreligie van eeuwen geleden, of pas ontstaan is begin 20^ste eeuw, maakt hier niet echt uit. Ik wil het graag over de regel op zich hebben (er bestaan verschillende formuleringen voor, ik hou het hierbij):

“Doe wat je wil, zolang je niemand schaadt.”

Het is verrassend hoe alomvattend en simpel tegelijk dit ene zinnetje is. Hoe langer je ernaar kijkt, hoe minder je er tegenin kunt brengen. Ik wil nu niet gaan beweren dat we verder alles maar moeten vergeten en alleen maar allemaal naar deze regel moeten gaan leven, maar ik merk dat ik er soms toch wel eens aan terugdenk. Als een soort korte en krachtige samenvatting.

Natuurlijk, dat moet ik toegeven, heb ik er voor mezelf mijn eigen invulling aan gegeven. Het mooie eraan is, vind ik, dat de twee delen van deze gedachte elkaar in evenwicht houden.

Als eerste heb je daar: ‘doe wat je wil’. Dat klinkt erg makkelijk. Je hoeft je dus nergens druk over te maken, alleen maar te doen wat je… wil. Maar zoals ik hierboven al aanhaalde: dat is niet altijd even eenvoudig. Soms weet een mens gewoon niet wat hij wil. Hoe komt dat?

Probeer het een keer. Stel dat je zou kunnen doen wat je maar wil. Wat zou je dan nu doen?

…

Oké, en waarom ben je dat eigenlijk niet aan het doen, nu?

Precies.

Heel vaak is er een of andere bekommernis die ons ervan weerhoudt om te doen wat we willen. Sommige daarvan zijn moeilijk zomaar los te maken. Bepaalde verantwoordelijkheden – een kind, een huis, …  – heb je nu eenmaal op je genomen en die kun je niet in één klap het raam uitgooien zonder compleet liefdeloos op te treden. En in je hart wil je dat ook niet. Het zijn van die bekommernissen waarin je een evenwicht moet zien te vinden, beperkingen die je liefdevol aanvaardt. Omdat ‘wat je wil’ voor jou bovenal omvat: je kind blij zien opgroeien, een warm thuis voor jezelf creëren, ...

Maar datzelfde gaat ook op voor dingen die tegelijk kleiner én groter zijn.

Wat je nu wil is misschien in de tuin gaan liggen en een ijsje eten. Maar dat doe je niet omdat… omdat wat? Je de strijk nog moet doen of de auto wassen of de belastingaangifte invullen of…? Zo is er altijd wel iets dat je kan aanhalen om zeker niet te doen wat je spontaan leuk vindt. Veel mensen zijn opgevoed met ‘leuk is leuk, maar plichten komen eerst’. Daar zit wel wat in, als je een kind wil stimuleren om te leren verantwoordelijkheid op te nemen… maar al doende raken we toch wel iets kwijt… In al die kleine momentjes, dat we negeren wat we spontaan willen.

Er schuilt een zeker gevaar in ‘wat je wil’ telkens de voet dwars zetten: op den duur wéét je niet meer wat je wil. Wat je echt plezier geeft. Is dat dan zo belangrijk?, kun je je nu afvragen? Daarop zeg ik volmondig: ja, dat is bijzonder belangrijk! In datgene waar jij spontaan vreugde vindt… vind je jezelf, ontplooi je jezelf, groei je. Daarin laat je je energie op zijn meest vrij, meest efficiënt stromen. Daarin gééf je aan de hele wereld het beste van jezelf. In de tuin, likkend aan een ijsje, kom je in alle rust misschien wel tot een idee dat je een berg werk zal besparen, dat je jezelf anders had gedwongen te doen…

Het tweede deel van de regel is al even interessant: ‘zolang je niemand schaadt’. In eerste instantie lijkt die louter een beperking van het eerste deel in te houden. Een afgrenzing. Dans rond zoveel je wil, zolang je maar niet op iemand anders zijn tenen gaat staan dansen. Op zich is dat heel gezond en redelijk advies. Toch, en ik heb het daar in eerdere stukjes al over gehad, valt er nog wel wat op af te dingen: het is niet altijd omdat iemand het niet zo fijn vindt wat jij doet, dat je er noodzakelijkerwijs mee moet ophouden. Het kan best zijn dat het hem net goéd doet om deze ergernis of teleurstelling die jij hem bezorgt, te beleven.

Er is namelijk één consequentie aan dit tweede deel die makkelijk over het hoofd wordt gezien. Als het de bedoeling is dat je ‘niemand’ schaadt… dan gaat dat niet alleen over de anderen… maar ook over joú.

En dan wordt die simpele regel ineens toch wel diepgaander en complexer dan die leek. Want die vraagt dan om een afwegen: wie berokken je échte schade als je doet wat je op dit moment wil? De ander, die zich geërgerd voelt omdat je het wél doet… of jij, die de verlangens van je ziel onderdrukt omdat je het niét doet? Is het echt zo erg als iemand een paar waterdruppels over zich heen krijgt, omdat jij dolgraag in het water wil springen om je vreugde om het leven te beleven?

En als ‘wat je wil’ ontspanning is… is het dan écht een goed idee om voor de tv te gaan hangen met je verstand op nul (dat kan heus wel eens zo zijn)... of schaad je daar jezelf mee, omdat je iets uitstelt dat je in je hart wil doén?

Natuurlijk hoef je daar niet elke keer keihard over na te denken. Diep in je binnenste is er een kracht die heel goed weet wat het juiste is op elk moment. De stem van je intuïtie. Die overstijgt gedachten, situaties, overwegingen, beslommeringen, verantwoordelijkheden en twijfels. Zodra je je daarop afstemt, worden ‘wat je wil’ en ‘wat het juiste is’ één. En dan wordt die regel ineens weer heel eenvoudig. Misschien wel nog korter en eenvoudiger: 

“Doe wat je wil, in liefde.”